صادرات فرش قم به چین و تابش نور امید در دل بافندگان
بافندگان فرش همچنان منتظر هستند تا وضعیت بازار فرش در حالت مناسبی قرار بگیرد و این در حالی است که فعالان این بازار پیش بینی می‌کنند در چند سال آینده وضعیت فرش دستباف استان در وضعیت مطلوب و مناسبی قرار خواهد گرفت.
خبرگزاری فارس - زینب پاسبان؛ دستانش تند و تند کار می‌کند، گره پشت گره، هر از چندگاهی دستانش را از هم باز می‌کند، نفسی تازه می‌کند و دوباره مشغول می‌شود، در این میان هر از چندگاهی نیز چشمانش را ماساژ می‌دهد، از ساعت شش صبح تا ساعت هشت شب کارش همین نشستن و گره زدن‌ها است.
خانواده احدی از زمانی که یادشان می‌آید کار و حرفه‌‌شان قالی بافی بوده است، با قالی بافی روزگار را سپری می‌کنند و پس از هر بار اتمام قالی خدا را شکرگذارند که روزی حلال کسب می‌کنند.
کاظم احدی، پدر خانواده در حالی که دستانش به سرعت در حال گره زدن نخ‌های قالی است و هر از چندگاهی به نقشه نگاه می‌کند، می‌گوید: از وقتی یادم می‌آید همه فامیل قالی می‌بافتند، (می‌خندد) کار دیگری بلد نبودند و قالی‌بافی برایشان از دیگر شغل‌ها بهتر بود. می‌دانید مزد قالی‌بافی شاید کم باشد اما خیالم راحت است که نان حلالی به فرزندانم می‌دهم و دیگر منت کسی را نمی‌کشم، آقای خودم هستم و نوکر خودم. اگر خداوند یاری کند و حال مساعدی داشته باشیم با کمک فرزندانم در سال دو فرش 12 متری ابریشم می‌بافیم، البته از آنجایی که فرزندانم به تازگی وارد دانشگاه شده‌اند دیگر زیاد نمی‌توانند به ما کمک کنند و من به همراه همسر و پسر کوچکم قالی می‌بافیم.
در همین حال نگاهی به پسر کوچک خانواده احدی می‌اندازم که مانند پدرش در حالی گره زدن نخ‌ها است، از او می‌پرسم «از این کار خوشت می‌آید؟، خسته نمی‌شوی؟» در حالی که لبخند به لب دارد می‌گوید: «نه، قالی بافی را دوست دارم مانند نقاشی کشیدن است، با رنگ‌ها بازی می‌کنم، در ضمن قالی بافی یکی از علایق من است و زمانی که بزرگ شوم در دانشگاه همین رشته قالی بافی را می‌خوانم تا فرد موفقی بتوانم در این رشته شوم.
خانم احدی نیز نمونه کامل و بارز یک زن ایرانی است، نمی‌داند به کدام کارش برسد، لحظه‌ای در آشپزخانه مشغول پخت غذا است، لحظه‌ای مشغول نظافت منزل و لحظه‌ای هم مشغول بافت قالی.
این تنها روایت زندگی خانواده احدی نیست، بلکه این زندگی هزاران نفر از خانواده‌های قالی بافان است که تلاش می‌کنند با نقش و نگار زدن بر چله‌های قالی زندگی خود را بسازند.
حدود دو سالی است که خوشه فرش دستباف استان قم تشکیل شده است تا همگی بنگاه‌های کسب و کار مرتبط با قالی در کنار یکدیگر به فعالیت بپردازند.
بنا به گفته حسین بیک‌زاده عامل توسعه خوشه فرش دستباف استان قم 806 بنگاه کسب و کار در خوشه فرش دستباف قم فعالیت می‌کنند که در این میان 70 صادرکننده فرش دستباف، 229 تولیدکننده فرش دستباف، 130 طراح فرش دستباف، 50 قالی‌شویی، 30 پرداخت کننده فرش دستباف و 50 فروشنده ابزار آلات فرش دستباف در این خوشه فعالیت می‌کنند.
بنا به گفته وی در حال حاضر در استان قم بیش از 25 هزار بافنده فرش وجود دارد و در حدود دو هزار نفر نیز در مشاغل وابسته در خوشه فرش دستباف قم کار می‌کنند.
بیک‌زاده معتقد است که بافنده‌های فرش استان در حال حاضر وضعیت خوبی ندارند که دلیل این امر وجود رکود اقتصادی و جهانی است که فروش فرش دستباف را دچار مشکل کرده، از همین رو است که امروز صادرکنندگان فرش دستباف استان قم به فکر حضور در دیگر بازارهای جهانی هستند؛ بنا به گفته عامل خوشه فرش دستباف قم وضعیت بازار چین برای صادرات فرش دستباف بررسی شده است و صادرکنندگان فرش دستباف سعی دارند فرش را به این کشور صادر کنند.
مسعود محمدبیگی یکی از صادرکننده‌های فرش دستباف استان، می‌گوید: به دلیل تغییر سیاست در اروپا و آمریکا و مشکلات بالکان، صادرات فرش ایرانی به کشورهای اروپایی و آمریکایی با مشکل مواجه شد که پس از آن فرش ایرانی به کشورهای نظیر ژاپن و روسیه نیز صادر می‌شد اما به دلیل برخی از مشکلات اروپایی‌ها دیگر کمتر فرش ایرانی به ویژه فرش قم را خریداری می‌کردند که از آن پس صادرکنندگان، فرش‌های خود را به کشورهای مالزی و خاورمیانه صادر می‌کردند اما از آنجایی که این کشورهای توانایی مالی و اقتصادی خوبی در زمینه خرید فرش دستباف قم نداشتند، این کشورها نیز از رده صادرات فرش قم خارج شدند و در حال حاضر به دلیل اینکه کشور چین از نظر اقتصادی دارای وضعیت مناسبی است و مردم در این کشور در وضعیت مالی مناسبی قرار دارند، فرش‌های دستباف ایران به ویژه قم به این کشور صادر می‌شود.
وی اضافه می‌کند: مردم کشور چین فرهنگ فرش انداختن در منزل‌هایشان را ندارند، به نوعی آنها با فرهنگ زندگی در منزل آشنا نیستند و منزل را تنها محلی برای استراحت و خواب می‌دانند، از همین رو باید نخست فرهنگ زندگی در منزل و فرش انداختن در منزل را به آنها آموخت و سپس فرش قم را به آنها فروخت.
بنا به گفته صادرکننده فرش دستباف قم استان، شانگهای مرکز اجتماع مردم ثروتمند چین است و صادرکنندگان فرش دستباف در حال حاضر سعی می‌کنند فرش قم را به این استان صادر کنند.
محمدبیگی معتقد است که در چند سال آینده صادرات فرش دستباف استان به کشور چین در وضعیت مطلوب و مناسبی قرار خواهد گرفت.
البته در حال حاضر با توجه به اینکه صادرات فرش استان به دلیل مشکلات اقتصادی کشور و جهان دچار مشکل شده است، بافنده‌های فرش نیز در وضعیت اقتصادی مطلوبی قرار ندارند و همین امر در برخی مواقع سبب دلسردی برخی از این بافنده‌های فرش می‌شود.
اما با توجه به سخنان عامل توسعه خوشه فرش دستباف استان و صادرکننده فرش دستباف باید صبر کرد و دید در آینده وضعیت فرش دستباف استان به کجا خواهد رسید و آیا بافنده‌هایی مانند خانواده احدی می‌توانند با امید بیشتری بر چله‌های دار قالی گره بزنند...