گزارش ویژه: احداث نمایشگاه دائمی فرش دستباف قم، از مصوبه تا گلنگ زنی (بخش اول)
هنر- صنعت فرش دستباف با تار و پود هنر ایرانیان آمیخته است به طوری که این هنر- صنعت بخشی از هویت ما را تشکیل می‌دهد و این هنر اصیل ایرانی توانسته با تلفیق نوآوری، کیفیت و خلاقیت در تولید انواع فرشهای هنری در بازارهای جهانی یکه تازی کند.
هنر- صنعت فرش دستباف دراستان قم از جایگاه خاصی برخوردار است به طوری که از روزگاران قدیم فرش قم را با نام نخ فرنگ می‌شناختند اما این هنر- صنعت در سال‌های اخیر با فراز و نشیب هایی روبرو بوده است.
مقام معظم رهبری در سفر به یاد ماندنی خود به قم که در 27 مهرماه سال 1389 انجام شد با اشاره به اصالت فرش قم بر تأسیس نمایشگاه دائمی فرش قم تأکید و برای این منظور از محل مصوبات سفرشان بودجه‌ای را در نظر گرفتند.
ایشان در بخشی از صحبت‌های خود فرمودند: "از سابق که ما قم بودیم و قبل از آن، این شهر معروف بود به صنعت بسیار زیبا و فاخر فرش بافی، این بایستی کمک شود. این امکانی است در این شهر و امکان بسیار مهمی هم هست. همه جا شنیده بودیم و زنان و مردان قم افتخار می‌کردند به این فرش‌هایی که اینجا بافته می‌شد و معروف بود؛ می‌گفتند فرش نخ فرنگ."
این موضوع بهانه‌ای شد تا در بخش اول این گزارش به بررسی اختصاص بودجه این سفر و ضرورت و مزایای احداث این نمایشگاه بپردازیم.
همزمان با سفر مقام معظم رهبری به قم، جلسه هیأت دولت در قم ساعت 7:40 صبح روز چهارشنبه 5 آبان 1389 با حضور رییس دفتر مقام معظم رهبری، رییس مجلس شورای اسلامی، امام جمعه قم و اعضای کابینه در این شهر تشکیل شد. در فصل اول مصوبات این جلسه (فصل سرمایه گذاری و اشتغال) که به وسیله «آقای صدوقی» دبیر هیأت دولت وقت، قرائت گردید، آمده است:
«وزارت بازرگانی موظف است نسبت به اختصاص مبلغ 20 میلیارد ریال برای کمک به احداث نمایشگاه دائمی و فرش و رونق این صنعت در استان قم (طی سال های 1390 و 1391) اقدام نمایند. مبلغ 40 میلیارد ریال از محل ردیف مربوط به سفرهای مقام معظم رهبری و منابع استان به نسبت مساوی بدین منظور طی سال‌های یاد شده اختصاص می یابد.»
اکنون اظهارنظرهای فعالان فرش دستباف قم راجع به نمایشگاه در سال 90 (یکسال بعد از این مصوبه) را مرور می کنیم:
احداث نمایشگاه فرش برای پیشرفت این صنعت ضرورتی انکار ناپذیر است.
رئیس اتحادیه صادرکنندگان فرش قم همچنین در این خصوص گفت: احداث نمایشگاه فرش قم ارتباط مستقیمی با پیشرفت صنعت فرش قم و کشور دارد و به دلیل شاهراه بودن قم می‌تواند آینده‌ای درخشان برای این صنعت به ارمغان بیاورد.
ابوالفضل رجبیان برای رسیدن به جایگاه مطلوب فرش در کشور نیازمند برگزاری نمایشگاه هستیم و ایجاد نمایشگاه دائمی فرش از نیازهای اولیه در این زمینه محسوب می‌شود.
وی در رابطه با روند احداث نمایشگاه افزود: محل احداث این نمایشگاه بسیار مهم است و در رایزنی‌های انجام شده با سازمان زمین شهری و در صورت توافق این سازمان، زمینی به مساحت سه هکتار در مکان سایت گردشگری واقع در عوارضی قم - تهران جنب سایت گردشگری برای احداث نمایشگاه در نظر گرفته می‌شود.
ویژگی‌های فرش قم منحصر به فرد است.
رئیس اتحادیه فرش دستباف قم به خبرنگار مهر گفت: فرش قم ویژگی‌هایی دارد که در هیچ کجای جهان و حتی ایران نمی‌توان آن را پیدا کرد و تمامی هنرشناسان و کسانی که در این زمینه تخصص دارند؛ به دنبال فرش قم هستند.
غلامرضا اخوان افزود: صنعت فرش قم در مقایسه با دیگر استان‌ها به لحاظ برخورداری از تنوع، کیفیت و زیبایی در ایران و سایر نقاط جهان به عنوان هنری ممتاز و بی بدیل شناخته می‌شود.
نمایشگاه، محلی مناسب برای مبادلات تجاری است.
اخوان با بیان اینکه معرفی و شناسایی اجناس به مکانی به نام نمایشگاه نیاز دارد اظهار داشت: نمایشگاه محل عرضه کالا و کانال ارتباط تولیدکنندگان و خریداران است و آنها می‌توانند از این طریق با یکدیگر آشنا و برای کالای خود بازاریابی کنند و برپایی نمایشگاه علاوه بر افزایش توان و تجربه تجار، فرصتی مناسب برای تبلیغ و عرضه فرش دستباف ایرانی است.
احداث نمایشگاه فرش قم در حد انتخاب زمین باقی مانده است.
رئیس اتحادیه فرش دستباف قم بر احداث هر چه سریع‌تر نمایشگاه فرش قم تأکید و تصریح کرد: با گذشت یکسال از سفر مقام معظم رهبری به قم احداث این نمایشگاه هنوز در حد انتخاب زمین باقی مانده و اقدام مؤثری صورت نگرفته است.
وی افزود: در حال حاضر400 استادکار و 12 هزار نفر عضو اتحادیه بافندگان، تولید کنندگان و فروشندگان فرش استان قم هستند که با احداث این نمایشگاه، آنها می‌توانند کارهای خود را بهتر عرضه کنند.
احداث نمایشگاه فرش قم برکات زیادی برای فرش قم خواهد داشت.
نائب رئیس اتحادیه صادرکنندگان فرش قم نیز در خصوص ضرورت احداث نمایشگاه فرش قم اظهار داشت: احداث این نمایشگاه می‌تواند برکات زیادی برای صنعت فرش قم داشته باشد.
رضا محمد بیگی جذب مشتریان بیشتر، ارائه محصولات متنوع‌تر به علت برخورداری از فضای بیشتر و امکان خرید و انتخاب مناسب و راحت‌تر به دلیل ارائه محصولات متنوع در یک مکان واحد برای مشتری را از مزایای احداث این نمایشگاه عنوان کرد و افزود: در بسیاری از مواقع در نمایشگاه‌هایی که برپا می‌شد به دلیل محدودیت فضا امکان ارائه تمامی کارها نبود و ما مجبور بودیم تعداد محدودی از کارها را به نمایشگاه بیاوریم.
احداث نمایشگاه فرش ضرورتی حیاتی برای فرش قم است
جواد کاظمی، عضو هیأت مدیره اتحادیه تولیدکنندگان فرش قم هم بر ضرورت احداث نمایشگاه فرش قم تأکید کرد و گفت: احداث این نمایشگاه برای فرش قم یک نیاز حیاتی محسوب می‌شود و فرش قم با توجه به شایستگی‌های در خور توجه باید مکانی مناسب شأن و جایگاهش داشته باشد.
عضو هیئت مدیره اتحادیه صادرکنندگان فرش قم، تأخیر در روند احداث نمایشگاه را به علت انتخاب زمین آن دانست و افزود: رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت قم پی گیر کارها است و قبلاً قرار بوده در کنار نمایشگاه قم احداث شود و حالا تصمیم گرفته‌اند که زمین جداگانه‌ای برای آن در نظر بگیرند. این فعال صنعت فرش با بیان اینکه فرش قم آینده درخشانی پیش رو دارد، اظهار داشت: احداث این نمایشگاه کمک مؤثری به این امر می‌کند و باید هر چه سریع‌تر اقدامات لازم صورت بگیرد.
در رابطه با نمایشگاه فرش قم هیچ اقدام عملی صورت نگرفته است
مدیرعامل اتحادیه تعاونی‌های فرش روستایی قم نیز با اشاره به گذشت یکسال از سفر تاریخی مقام معظم رهبری به قم گفت: در رابطه با احداث نمایشگاه فرش قم که از مصوبات این سفر بود تاکنون هیچ اقدام عملی صورت نگرفته است.
ایجاد نمایشگاه دائمی فرش در معرفی توانمندی های قم بسیار مؤثر خواهد بود
محمد دلبری، شهردار قم نیز گفت: با توجه به تأکید مقام معظم رهبری زمینه ایجاد نمایشگاه دائمی فرش را در قم داریم، ما اعلام آمادگی می کنیم اتحادیه های مربوطه نیز با ما در این زمینه همکاری کنند.
وی با تأکید بر تأثیرات برگزاری نمایشگاه ها در معرفی توانمندی های قم خاطرنشان کرد: برپایی این نمایشگاه ها برای معرفی توانمندی های قم و شهروندان قم به افراد خارج از استان می تواند مؤثر باشد و این یکی از زمینه های ورود سرمایه گذار به شهر قم است.
شهردار قم، تأکید کرد: این خواسته باید خواسته مجموع مدیران استانی باشد تا این مطالبه به تحقق برسد.
امیر محمدی چهر معاون بازرگانی داخلی سازمان صنعت و معدن و تجارت قم نیز در رابطه با احداث نمایشگاه دائمی فرش قم گفت: این نمایشگاه در حال حاضر در مرحله مکان یابی قرار دارد.
وی با اشاره به میزان اعتبار احداث این نمایشگاه افزود: این اعتبار بالغ بر 60 میلیارد ریال است که در سفر سال گذشته مقام معظم رهبری به قم به تصویب رسید.
معاون بازرگانی داخلی سازمان صنعت، معدن و تجارت قم اضافه کرد: مبلغ 20 میلیارد ریال از این اعتبار توسط استان، 20 میلیارد توسط سازمان صنعت و معدن و تجارت و 20 میلیارد نیز از اعتبارات سفر مقام معظم رهبری تأمین می‌شود.
محمدی چهر با بیان اینکه 50 درصد از اعتبار این پروژه در سال 90 تخصیص یافته است؛ گفت: احداث این پروژه در حال حاضر در مرحله مکان یابی قرار دارد. وی اظهار داشت: در حال حاضر اتوبان قم - تهران بعد از بهشت معصومه به مساحت سه هکتار از جمله مکانی‌هایی است که برای احداث این نمایشگاه در نظر گرفته شده است.
معاون بازرگانی داخلی سازمان صنعت و معدن و تجارت قم قرار گرفتن این مکان در چهاراه مواصلاتی و همچنین نگاه مثبت نسبت به این مکان را از جمله دلایل انتخاب این مکان عنوان کرد.
محمدی چهر ادامه داد: با نهایی شدن مکان نمایشگاه، فاز عملیاتی احداث آن در سال جاری آغاز و تا پایان سال 91 نمایشگاه دائمی فرش قم به بهره‌برداری خواهد رسید.
اما این وعده ها در موعد مقرر تحقق نیافت و سرانجام پس از کش و قوس ها و رایزنی های فراوان، در روز یکشنبه 12 خرداد 1392، طی مراسمی با حضور پیریایی، استاندار وقت قم، عملیات اجرایی احداث نمایشگاه دائمی فرش دستباف قم با مراسم کلنگ زنی این پروژه در همان ابتدای اتوبان قم – تهران بعد از بهشت معصومه آغاز شد.
منبع: گروه خبر