طرح ها، نقوش و رنگ های مورد تقاضای بازار های فرش ایران

نویسنده: عبدالله احراري/ محقق فرش و مدرس دانشگاه آزاد اسلامي بيرجند

---

چکیده مقاله:

موضوع توجه به نیاز، خواست و تمایلات مصرف کنندگان و مشتریان بازار جهانی فرش دستباف یکی از چالشهای مهم فرش ایران در نیم قرن اخیر بوده است. سنتی بودن فرآیند تولید و به طور کلی تولید فرش دستباف در کارگاه های خانگی و پراکندگی آنان در تمامی مناطق ایران بعلاوه نظام سنتی حاکم بر بازار فرش دستباف و عدم استفاده از فن آوری روز باعث گردیده که جامعه فرش دستباف کمتر از علم بازار یابی نوین در جهت توسعه یا حداقل تثبیت مهم ایران در بازارهای جهانی فرش استفاده نماید. تغییرات سریع در الگوی مصرف خانوارها ، ظهور قطبهای اقتصادی جدید در سطح جهان ، ، آرایش و مناسبات سیاسی جدید و از همه مهمتر تنوع طلبی بشر، ضرورت شناخت نیازها و سلایق بازار جهانی فرش را طلب می نماید. در این مقاله اولاً مهمترین کشورهای واردکننده فرش ایرانی شناسایی و سهم هر یک از بازار هدف از هنر ایرانی مشخص گردیده ثانیاً خواست و تمایلات مردم هر یک از این بازارها بالاخص در بعد طرح و نقشه و رنگبندی مرد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. مقاله با توجه به خواست و تمایلات مصرف کنندگان هر یک از بازارهای هدف و سایر پارامترهای موثر در بازاریابی بین المللی همانند سطح اقتصادی ، روابط سیاسی، جایگاه فرش دستباف در سبد مصرفی خانوارها راهکارهای موثری جهت استفاده جامعه فرش دستباف بالاخص تولیدکنندگان،تجار و صادرکنندگان فرش ایرانی ارائه نموده است.

واژگان کلیدی:
فرش - بازار جهانی - بازارهای هدف فرش

مقدمه:
فرش دستبافت به عنوان یک تولید هنری و صنعتی ریشه در تاریخ ایران دارد و اکثریت قریب به اتفاق خانوارهای ایرانی به نحوی با آن مانوس می باشند .بیشتر ملل دنیا فرش را به نام ایران و ایران را با فرش می شناسند این هنر صنعت از ابعاد مختلف اقتصادی ،اجتماعی ،فرهنگی و هنری دارای اهمیت خاص می باشد زیرا :

الف) از نظر اقتصادی اگر چه ارزش افزوده ای معادل نه درصد از تولید ناخالص ملی در اقتصاد کلان کشور قابل توجه نمی باشد لیکن توزیع درآمد 3000 میلیارد ریالی بین بیش از دو میلیون خانوار تولید کننده که اکثریت آنان از خانوار هایی می باشند که از نظر اقتصادی زیر خط فقر زندگی می کنند بعلاوه آن که این هنر صنعت مکمل فعالیت های کشاورزی و دامداری می باشد از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است لازم به ذکر است که حدود سی درصد از ارزش ریالی تولیدات فرش مربوط به مواد اولیه آن است.

ب) سهم فرش دستباف در صادرات غیر نفتی همواره قابل توجه بوده که طی حداقل بیست سال گذشته رقم اول صادرات غیر نفتی را داشته میانگین این رقم در دهه هفتاد حدود بیست و پنج درصد می باشد .
ج) از نظر اجتماعی با توجه به شرایط کنونی کشور به خصوص در زمینه اشتغال وجود بیش از دو میلیون شغل که بنا به آخرین آمار موجود 1734400 شغل مستقیم بافندگی فرش با متوسط صد و شصت و هفت روز اشتغال در سال می تواند بخش عمده ای از مشکل اشتغال کشور را برطرف یا حداقل با تثبیت اشتغال موجود می تواند از بروز بحران جدید در اشتغال جلوگیری به عمل آورد .
د) در ابعاد هنری و فرهنگی نیز وجود طرح های متنوع و زیبا که از ذوق و سلیقه هنرمندان ایرانی همواره با هنر تفلیق رنگ ها ملهم از طبیعت ایران زمین به کمک دستان هنرمند بافنده ایرانی در چشم هنر دوستان سراسر جهان به معجزه تشبیه شده و تحسین همگان را برانگیخته است ،با توجه به صادراتی بودن عمده تولیدات فرش دستباف کشور و از آنجا که اکثر نقوش فرش ازابنیه تاریخ،اعتقادات و باورهای دینی مردم عموم ایران الهام گرفته به نوعی صدور فرهنگایرانی به دنبال داشته و پیام رسان دین و انقلاب می باشد.
واضح است که کشورمان مرکز تولید فرش دستباف است این فرشها با طرحها و نقوش و سبکهای متنوعی می باشد لذا می تواند بخش قابل توجهی از نیازها و سلایق بازار جهانی فرش را پاسخگو باشد .
تولید فله ای و بدون هدف فرش می تواند باعث کاهش روزافزون قیمت فرش در بازارهای جهانی شود . چنانچه تولید فرش فقر را بدنبال داشته باشد طبعاً فقر مادی و فرهنگی بافنده تمایل او را به بافت فرشهای پست و ارزان قیمت افزایش خواهد داد .
تولید هدفمند و برمبنای سفارش و نیاز بازار توجیه اقتصادی و فنی بافت فرش را افزایش داده ، از اتلاف منابع مالی جلوگیری و در این سیستم تولید همه عوامل تولید از سود منطقی برخوردار می گردند .
چنانچه خواسته باشیم تولید فرش را هدفمند نمائیم باید از علم بازاریابی نوین استفاده نمود ، بازاریابان فرش می توانند با اتخاذ روشهای مختلف بر تمایل مصرف کننده تاثیر گذاشته و خریدار را به سمت خرید فرشهای دستباف سوق دهند .
به قول دکتر سبحه باید قبول کرد که نگاه به فرش دستباف در بازارهای جهانی از کالای سرمایه ای به کالای مصرفی و تزئینی تغییر یافته است ضمن آنکه امروزه برای فرش دستباف کالاهای جانشینی زیادی مثل موکت ، پارکت و مبل و ...وجود دارد . حتی در خریداران فرش در سطح جهان تغییراتی شدید شکل گرفته است خریداران قدیمی به لحاظ سنی از افراد نسبتاً مسن جامعه بوده و از فرش اطلاعات نسبتاً کامل داشته و حاضر بودند بواسطه این شناخت هزینه بیشتری برای خرید فرش دستباف بنمایند و شاید بتوان گفت که تکنیکهای بافت مثل رجشمار و نوع گره و ... برایشان مهم بود این خریدران بدنبال فرشهایی بودند که با دوام بوده و حتی برای نسلهای بعد بیادگار بماند و در اکثر موارد این خریداران حتی با همسر خود برای خرید فرش مراجعه نمی کردند و مردخانه به تنهایی اقدام به خرید فرش می کرد.

اما خریداران جدید در بازارهای مختلف هدفی که توصیف آن در فصل یافته های تحقیق آمد نسبت به فرش اطلاعاتی ندارند و برایشان چندان مهم نیست که فرش در کجا یافته شده و یا حتی پارامترهای فنی بافت همانند رجشمار و نوع گره ، نوع شیرازه نیز از اهمیت زیادی برخوردار نمی باشد ولی در عوض آنان به دنبال رنگ و مد بوده و فرش دستباف نیز برای اکثر این خریداران حکم کالای مصرفی کم دوام را دارد این خریداران بر خلاف نسل قبل بیشتر دنبال فرشی ارزان قیمت ولی زیبا از نظر رنگبندی و طرح و نقشه هستند این خریداران بر خلاف نسلهای قبل نه تنها همسر خود که طراح و دکوراتور خود را به خرید می برند و در نتیجه این دکوراتورها و طراحان هستند که فرش مورد نظر خریدار را انتخاب می نمایند در نتیجه تولید کنندگان فرش در استان باید این موضوع را در تولید فرش مدنظر داشته باشند مهمترین عامل تاثیرگذار در افزایش ارزش افزوده فرش رنگبندی و چگونگی چیدمان رنگها در کنار یکدیگر است که می بایست حتماً با سلایق بازارهای هدف هماهنگ باشد پس از رنگبندی طرح و نقشه فرش است که امروزه بر خلاف روزگاران قبل طرحهای شلوغ مورد توجه بسیاری از بازارها نمی باشد.
علاوه بر تغییرات بوجود آمده در خریداران در صنف فروشندگان فرش نیز تغییراتی بوجود آمده فروشندگان قدیمی اکثراً خبره ، صاحب فروشگاه ، مشتری شناس ، کسب تجربه از طریق استاد شاگردی و آنقدر به فرش مسلط بودند که به مشتری دیکته می کردند که چه فرشی را بخرد، اما فروشندگان جدید عمدتاً خبره فرش نبوده ، خرید فرش توسط آنان انجام نمی گیرد ، چون عمدتاً فرش شناس نیستند اطلاعات فرش را از طریق مطالعه در اختیار خریداران فرش قرار میدهند لذا مورد اعتماد خریداران نیستند و دیگر فرش نه فقط در فروشگاههای تخصصی که در همه فروشگاههای بزرگ لوازم منزل عرضه می شود.
در عوض فروشندگان فعلی فرش بجای شناخت نکات فنی فرش شناخت کاملی از راههای افزایش فروش،روانشناسی بازار و چگونگی غلبه بر روحیه و تفکر خریدار را دارند . علاوه بر این موضوع امروزه فروشگاههای اینترنتی و انبارهای مجازی نقش فعالی در فروش فرش دارند . تلویزیون های ماهواره ای نیز از جمله کانالهای فروش فرش هستند .
فرشهای تولیدی قبل عمدتاً دارای مواد اولیه مرغوب ، کیفیت نسبتاً مطلوب و توسط بافندگان حرفه ای بافته می شد که دارای طرحهای عمدتاً شلوغ و پر کار بود که طرفدارانی داشت، رنگهای قالی های تولیدی تنوع زیادی نداشت ، عمدتاً رنگ سورمه ای ولاکی رنگهای غالب این فرشها بودند و از رنگهای روشن بواسطه چرک تاب نبودن استفاده نمی شد محل بافت این قالیها بسیار مهم بود و البته در صورت فروش نرفتن بافنده مطمئن بود که فردا فرش بافته شده ارزش بیشتری خواهد داشت. اما دیگر همه جور فرش و با همه نوع مواداولیه بافته شده و بافندگان در بسیاری از موارد نسبت به فرش بافته شده تعلق خاطری نداشته و از جهت امرار معاش به بافت فرش روی آورده اند بر خلاف لچک ترنج های شلوغ قبلی طرحهای عمدتاً خلوت و کم کار و گلهای شاه عباسی درشت با رنگهای روشن شکلاتی ، قهوه ای کم رنگ ، سبز سدری ، طلایی ، عاجی و نخودی، طوسی و نقره ای بافته می شود . پارامترهایی همچون اندازه،رنگبندی، طرح و نقشه و قیمت مناسب مطلوبیتهای یک فرش خوب است.
تغییرات بوجود آمده در مد و نحوه دکوراسیون منازل که خوشبختانه در بسیاری از بازارهای هدف استفاده از موکت کم شده و اکثر منازل دارای پارکت و سرامیک هستند نیاز به فرش دستباف بیشتر می شود چنانچه سلایق ، نیاز و خواست مشتریان مورد توجه بازارهای هدف قرار گیرد یقیناً سهم استان در بازارهای جهانی فرش افزایش خواهد یافت.

لذا در این مقاله تلاش گردید هر یک از بازارهای هدف توصیف شود :

آلمان:

کشور آلمان یکی از بزرگترین وارد کنندگان فرش دستباف ایران می باشد به طوریکه در سال 1375 از نظر وزنی 8/48% را از نظر ارزشی بالغ بر 40% از صادرات فرش کشورمان را به خود اختصاص داده است. سهم آلمان از صادرات فرش دستباف در سال 84 از نظر وزنی 6/22% و از نظر ارزشی 4/19% بوده است و در هشت ماهه اول سال 85 کشور آلمان برای اولین بار پس از ایالات متحده امریکا (که از نظر وزنی 5/27% واز نظر ارزشی 23% بوده) با 4/16% از نظر ارزشی در مرتبه دوم وارد کنندگان فرش ایران بوده است. اهمیت شناخت سلایق و نیازهای بازار فرش آلمان از چند جهت حائز اهمیت است: اول آنکه مردم این کشور بالاخص در مناطق غربی از دوستداران فرش ایران هستند ثانیا آلمان و بالاخص بندر هامبورگ آن انبار فرش دستباف بوده و از طریق این بندر فرش دستباف به بسیاری از کشورهای اروپایی صادر می گردد. ثالثا بزرگترین نمایشگاه فرش دستباف ایران در اولین ماه هر سال میلادی در شهر هانور آلمان تحت نام نمایشگاه دموتکس برگزار می گردد لذا شناخت سلایق و نیازهای این بازار هدف فرش ایران از اهمیت خاصی برخوردار است توجه تولیدکنندگان فرش بالاخص تولید کنندگان و بافندگان استان خراسان رضوی را به نکات زیر جلب می نمایم .

الف) رنگبندی: در مجموع رنگ های آرام در بازار آلمان از استقبال بیشتری برخوردار است اگر چه فرش های با رنگ غالب سورمه ای و لاکی و بژ از این کشور به سایر بازارهای جهانی فرش ارسال می گردد.

ب) طرح: بلوچ خراسان ،انواع ماهی درهم ،افشان مشهد، نائین و در مجموع تمامی طرح های اصیل ایران دراین کشور مورد تقاضا است.

ج) ابعاد: ابعاد کوچک پارچه تا حداکثر 6 متر مربع و به ندرت تا 12 مترمربع مورد تقاضای این بازار می باشد.

د) مواد اولیه: تجربه دموتکس امسال نشان داد که هر تولید کننده ای که از مواد اولیه مرغوب و بالاخص پشم مرغوب ایرانی (بلوچ،سیرجان،کرمانشاه و قشقایی) و رنگهای طبیعی برای تولید فرش دستباف استفاده می نماید و در این خصوص حساسیت خاصی در تولید فرش دارد می توانند در این بازار قدرت مانور بالایی داشته باشد.

ه) بافت: فرش های پرگوشت و تجاری باب این بازار می باشد به طوریکه در هشت ماهه اول سال جاری در حالیکه 8/20% فرش ایران به این کشور صادر گردیده از نظر ارزشی فقط معادل 3/16 می باشد این در حالی است که در مورد امارات متحده عربی در حالیکه 1/2% از نظر وزنی بوده است از نظر ارزشی شامل 5/8% ارزش فرش های ایران می گردد و این موضوع نشان دهنده آن است که بازار آلمان خواهان فرش های تجاری با قیمت متوسط می باشد تولید کنندگان می توانند با تولید فرش های 30 لغایت 40 رجی با مشخصه های فوق موفقیت خوبی در این بازار داشته باشند.

ژاپن:

ژاپن به لحاظ آنکه دارای جمعیت قابل توجهی است و مردم آن از درآمد بالایی برخوردارند به علاوه آنکه سنت نشستن روی زمین و استفاده از کفپوش در میان این کشور پر جمعیت رایج می باشد یکی از واردکنندگان بزرگ فرش دستباف می باشد. واردات فرش توسط کشورهای تولید کننده فرش به ژاپن همواره روند صعودی داشته است. کشورهای چین و پاکستان و ایران و هندوستان به ترتیب بیشترین صادرات فرش دستباف را به این کشور داشته اند. در حالیکه ارزش وزنی فرش دستباف ایران به ژاپن در سال گذشته معادل 1/2% فرش تولید شده در ایران می باشد از نظر ارزشی معادل 4/6% بوده است. در هشت ماهه اول سال 85 از نظر وزنی معادل 8/2% و از نظر ارزشی معادل 4/7% فرش ایران به ژاپن صادر شده است. در مورد بازار فرش دستباف در ژاپن باید چند نکته را مورد نظر داشته باشیم:
اولا بایستی توجه داشت فرش های ابریشمی تجاری به لحاظ وجود ابریشم ارزان و مناسب در کشور چین تولیدکنندگان چینی و حتی هندوستان می توانند فرش های ابریشمی تجاری ارزان وارد این کشور نمایند طبعاً رقابت تولیدکنندگان ایرانی در این بخش بسیار مشکل خواهد بود مگر آنکه بتوانیم فرشهای ابریشمی متمایز از دیگران و بالاخص چینی ها تولید نماییم ثانیاً به لحاظ تشابه فرهنگی چین با ژاپن بالاخص در شرایطی که دو کشور از نظر سیاسی روابط مطلوبی داشته باشند طبعاً نقوش اصیل چینی باب طبع بخش قابل توجهی از مردم ژاپن خواهد بود ثالثاً مردم ژاپن در اکثر موارد منجمله معماری همچون قدشان! سایز کوچک small را می پسندند در نتیجه باید فرش هایی روانه این بازار گردد که با معماری آن تناسب داشته باشد با عنایت به مواد فوق نکاتی را به صادر کنندگان وتولید کنندگان فرش باید جهت بازار ژاپن رعایت نمایند به شرح زیر است :

الف) رنگبندی: ژاپنی ها به رنگ های شاد همانند کرم و طلایی و قرمز شاد و زرد و یشمی و سبز و آبی کمرنگ و ماستی بسیار علاقه دارند و در مجموع دوست دارند فرش آنها رنگ ملایم و آرامی داشته باشند.

ب) طرح: درختی و گلدانی قم، افشان لچک ترنج اصفهان، طرح های مختلف و متنوع تبریز، گلفرنگ مشهد و کاشمر و ماهی درهم ریز بافت مورد توجه این بازار است .

ج) ابعاد: همانطور که گفته شد اکثر مردم ژاپن در آپارتمان های 50 تا 70 متری زندگی می کنند بنابراین اندازه های کوچک پارچه و پرده ای و حداکثر 6 متری مورد نیاز این بازار می باشد.

د) مواد اولیه: جهت این بازار باید از ابریشم مرغوب یا پشم ظریف و بالاخص پشمی که علاوه بر ظرافت دوام نیز داشته باشداستفاده کرد.

ه) بافت: بافتهای متوسط یا پست و تجاری معمولی در این بازار جایگاهی ندارد. به کیفیت فرش فوق العاده بها می دهند در مجموع داوطلب فرش های ریز بافت می باشند.

سوئیس:

کشور سوئیس علیرغم کوچکی و جمعیت کم همواره از پنج کشور بزرگ واردکننده فرش دستباف در سطح جهان بوده است:
بالاترین مصرف سرانه فرش دستباف متعلق به مردم کشور سوئیس می باشد به طوریکه تقریباً تمامی مردم این کشور از دارندگان و خریداران فرش دستباف می باشند و همواره این موضوع از روند صعودی برخوردار بوده است. رونق تجارت فرش دستباف در این کشور را باید مدیون فعالیت تجار ایرانی بدانیم که در طول قرن بیستم در بنادری همچون زوریخ و ایمبراخ به تجارت فرش ایرانی پرداختند. کشورهای ایران و هندوستان و پاکستان و افغانستان و ترکیه و چین و مراکش و تونس و نپال و مصر از جمله کشورهایی هستند که به سوئیس فرش صادر می کنند. استفاده ازقیمت و استراتژی بازاریابی هزینه ای توسط کشورهای رقیب بالاخص چین و هندوستان و پاکستان باعث گردیده است که سهم ایران در بازار این کشور از دهه هشتاد تاکنون روند نزولی داشته باشد. همواره فرش ایرانی گرانترین قالیها در این کشور بوده، به طوریکه در سال 1981 در حالیکه از نظر مقداری سهم ایران در این کشور 6/9% بوده از نظرارزش معادل 6/28% بازار این کشور را به خود اختصاص داده است به هر حال سه کشور ایران و هندوستان و پاکستان همواره تامین کننده بیش از 60% قالی مورد نیاز بازار سوئیس بوده اند. سهم این کشور از فرش ایران در سال 1384 از نظر وزنی معادل 3/3% و از نظر ارزش معادل 3.8% و در 8 اول سال جاری از نظر وزنی 3.6% و از نظر ارزش 3.8%می باشد. این موضوع نشانگر عرضه فرشهای تجاری و متوسط به بازار این کشور می باشد. بنابراین صادرکنندگان فرش به سوئیس باید قیمت تمام شده فرش عرضه شده را قویاً مد نظر قرار دهند. مهمترین نکات مورد توجه بازار فرش دستباف در این کشور به شرح زیر می باشد:

الف) رنگبندی: بازار فرش دستباف سوئیس ببیشتر به رنگهای مرده، آرام و ملایم و بالاخص به رنگهای کهنه طبیعی علاقمند است رنگهایی همچون پوست پیازی و کرم و سورمه ای مورد توجه مردم این کشور می باشد.

ب) طرح: طرح های خلوت و گل درشت نائین، گبه فارس، طرح ها و نقوش اصفهان، تبریز، طرح ماهی درهم بیرجند و لچک ترنج و افشان مشهد و بالاخره انواع فرش های کهنه و قدیمی مورد تقاضای بازار این کشور می باشد.

ج) ابعاد: ابعاد متوسط همچون پرده ای ،5/2*2 ، 2*2 ، 2.10*70/1 و بندرت 9 متری مورد نیاز این بازار می باشد.

د) مواد اولیه: استفاده از پشم گوسفندان ایرانی بالاخص نژاد قشقایی و بلوچ و کرمانشاهی و سایر نژادهای مشابه و رنگهای طبیعی باعث موفقیت در این بازار است.

ه) بافت: اگر چه اهل تشخیص می باشند ولی عمدتاً خواهان فرش با قیمت مناسب بوده و بیشتر رنگبندی برایشان مهم است ولی در موردفرش های قدیمی به ریزبافت بودن آن توجه دارند.درمورد گلیم و سوزنی خواهان جنس اعلا می باشند.

آمریکا:

در دهه های اخیرآمریکا از نظر وزنی و ارزشی دومین کشور واردکننده فرش دستباف بوده و در دو سه سال اخیر این کشور به بزرگترین مصرف کننده فرش دستباف تبدیل گردیده است. درآمد سرانه بالا، موقعیت اقلیمی، سبک معماری جدید و بالاخص استفاده از سرامیک و ...در معماری و جمعیت بالای این کشور و تنوع سلایق باعث گردیده است روند مصرف فرش دستباف در بازار فرش ایالات متحده آمریکا از سال 1975 تاکنون به صورت مستمر افزایش داشته باشد. در حالیکه در سال 1980 قریب به ده درصد فرش های تولیدی کشورهای تولیدکننده فرش در این بازار این کشور به فروش می رسید، هم اکنون نزدیک به 40% فرش دستباف هند و 40-50% فرش پاکستان و 35% فرش نپال و 60-70% فرش چین و 35-40% فرش ترکیه و بالاخره 20-25% فرش ایران به این کشور صادر می گردد.قبل از تحریم اقتصادی ایران توسط دولت آمریکا هفت کشوربزرگ صادرکننده فرش به امریکا کشور های هند و چین و پاکستان و ایران و رومانی و ترکیه بوده اند. واردات فرش به کشور آمریکا به صورت مستقیم از کشورهای تولیدکننده فرش یا به صورت غیر مستقیم از آلمان و فرانسه و کانادا انجام شده و می شود. ایران در گذشته نه چندان دور (سال 1975) از نظر ارزشی بالغ بر 5/42% بازار فرش این کشور را در اختیار داشت ولی مجموعه از عوامل فرش باعث گردیده که بالاخص در طول مدت تحریم اقتصادی ایران بازار فرش آمریکا در انحصار چین و هند و پاکستان قرار گیرد. بعد از شکستن تحریم واردات برخی کالاهای ایرانی مجدداً رفته رفته فرش ایرانی جایگاه گذشته خود را در بازار آمریکا احیا می کند اگر چه از روند مطلوبی برخوردار نبوده ولی در هشت ماهه اول سال جاری این کشور بزرگترین واردکننده فرش ایرانی بوده ، از نظر مقداری 5/27% و از نظر قیمتی 23% فرش ایران را به خود اختصاص داده است. موضوع مهم در بازار فرش این کشور که می بایست مد نظر داشت اولاً این کشور مهمترین مرکز فروش فرشهای تجاری است و تقریباً تمامی طرح ها و نقوش به لحاظ تنوع سلایق در این بازار بفروش می رسد منتهی برای بدست گرفتن بازار فرش آمریکا یا حداقل احیای مهم 44% درصدی فرش ایران در گذشته به قول جناب آقای دکتر سبحه باید توجه خاصی به بخشی از آن یکصد نفر (خبرگان و --- و دکوراتور ها) انجام گیرد. ثانیاً با توجه به جایگاه ویژه صادرکنندگان ایرانی در این کشور می بایست از نفوذ آنان در توسعه بازار فرش دستباف ایران استفاده شود.
توجه عزیزان صادرکنندگان و تولیدکنندگان فرش که این کشور را به عنوان بازار هدف خود انتخاب می نمایند به اعم سلایق و نیازهای مردم آن به شرح زیر جلب می نمایم:
الف) رنگبندی: متنوع نمودن رنگها و تبعیت آنها از رنگ رومبلی و پرده و به طورکلی دکوراسیون خانه، بالاخص کاربرد رنگهایی همانند شکلاتی ، قهوه ای کمرنگ ، سبز کمرنگ ، طلایی ، عاجی، نخودی ، طوسی، نقره ای ، کرم و در مجموع رنگهای روشن را به رنگ های تیره ترجیح می دهند.
ب) طرح: بازار فعلی آمریکا عمدتاً طرح های خلوت و کم کار افشان و سراسر و عشایری و شاه عباسی گل درشت را می پسندند. با حفظ اصل خلوتی و کم کاری طرح ها و نقوش هریس ومشک آباد و انواع گبه فارسی و قم و نایین و اصفهان و بیجار و هراتی و افشان خراسان در این بازار از جایگاه خاصی برخوردارند.
ج) ابعاد: اندازه های کوچک و متوسط و بزرگ تا 40 متر مربعی مود نیاز این بازار می باشد ولی تلاش گردد اندازه های بزرگتر از 9 متر مربع حتماً با اخذ سفارش قبلی تولید گردد بازار آمریکا به لحاظ مهاجرین متنوعی که از اقوام مختلف دارد تمامی اندازه ها منجمله ذرع و نیم و قالیچه و پرده ای و 2*3 متری و در مواردی 3*4 متری و در مواردی 4*6 متری و 5*8 متری را نیاز دارد.
د) مواد اولیه: استفاده از پشم ایرانی از نژاد های مختلف گوسفندان ایرانی به تناسب رجشمار و ظرافت فرش و ابریشم مرغوب و بالاخره رنگ های طبیعی یا رنگ های کرومی و متال از مواد رنگزای شیمیایی برای این بازار توصیه می گردد.
ه) بافت: در این مورد نیز تنوعی از سلایق در این بازار وجود دارد. به بافته های سنتی و بومی اهمیت خاصی می دهند. ضخامت فرش برایشان مهم است. نسل میانسال و پیر بیشتر طرفدار فرشهای با رجشمار بالا و اصیل و نسل جدید عمدتاً به بافت کمتر اهمیت داده و رنگبندی و قیمت فرش برایشان مهم است.
ختم کلام اینکه تولیدکنندگان و صادرکنندگان ایرانی می بایست با اتخاذ استراتژی مناسب بازار فرش های تجاری و نفیس این کشور را در اختیار گیرند.

انگلیس:

کشور انگلستان و بالاخص شهر لندن در گذشته ای نه چندان دور در رابطه با فرش دستباف نقش کشور آلمان و بندر هامبورگ را داشته و مجموعه ای از نفیس ترین فرشهای جهان در این بازار عرضه می شده. بسیاری از کشورهایی که امروزه از هامبورگ فرش تهیه می نمایند زمانی به لندن رفته و از این شهر قالی به کشورهای اروپایی ارسال می گردید. اما در سالهای اخیر با عنایت به موضوع فوق و مسائل جمعیتی بازار فرش انگلیس راکد شده است. در سال 1999 معادل 1505911 متر از شش کشور مهم تولیدکننده فرش به این کشور صادر گردیده است که سهم ایران 281101 متر مربع ، هندوستان 274276 متر مربع ، نپال 30096 مترمربع ، پاکستان 148455 مترمربع ، چین 275995 مترمربع ، ترکیه 282909 مترمربع و مابقی آن مربوط به سایر کشورها بوده است. در دهه های 60 لغایت 80 میلادی بالغ بر 80% فرش وارد شده به این کشور مجدداً صادر می گردیده است ولی از دهه 80 صادرات مجدد فرش از این کشور بسیار کمرنگ گردیده است و در سالهای اخیر کشورهایی که از تورم کمتری برخوردار بوده یا به هر دلیلی توانسته اند قیمت تمام شده کمتری برای تولید داشته باشد در بازار این کشور از موفقیت بسیار خوبی برخوردار بوده اند .چین و پاکستان و هندوستان از اینگونه کشورها می باشند. در سالهای (5-2004) کشور انگلیس جایگاه فروش 4% فرشهای ترکیه و 5/2% فرش تولیدی نپال و 5% فرش پاکستان و 7% فرش چین بود که نشانگر مهم بودن قیمت برای مردم این کشور است. در سال 1384 از نظر وزنی2.4 درصد و از نظر ارزشی معادل 8/1% و در هشت ماهه سال جاری از نظر وزنی 3% و از نظر ارزشی 4/2% فرش کشورمان به این کشور صادر گردیده که مقایسه نسبتهای وزنی و ارزشی نشان می دهد که این بازار بیشتر مناسب فرشهای تجاری با قیمت مناسب می باشد. در قیاس ساده تر فرشهای ایرانی که در سال 1384 به بازار این کشور صادر شده اند از نظر وزنی معادل ژاپن ولی از نظر ارزشی یک سوم آن بوده اند.
علی هذا توجه عزیزان تولیدکننده فرش جهت بازار انگلیس را به اعم نکاتی که می بایست رعایت نمایند به شرح زیر جلب می نمایم:

الف) رنگبندی: مشابه بازار آمریکا از نظر رنگبندی تابع مد روز هستند و دوست دارند رنگ قالی آنها با رنگ رومبلی ،پرده و رنگ ساختمان خوانایی داشته باشد. خریداران خاص و آشنا به فرش رنگهای طبیعی و آرام را می پسندند.
ب) طرح: طرح های اصیل قشقایی و کردستان بالاخص بیجار و گلفرنگ و بلوچ و اصفهان و قم و تبریز و زیرخاکی کاشمر و افشان مشهد و همدان و بالاخص طرحهای خلوت شیرازی را دوست دارند.
ج) ابعاد: فرشهای کوچک پارچه و متوسط شامل قالیچه و کناره و پرده ای و 2*3 متری و 5/2*2 متری و 7/2*1/3 و به مقدار کم 4*3 متری و 3*3 متری و 5/3*5/2 متری مورد تقاضا می باشد.
د) مواد اولیه: تلفیقی از پشمهای مختلف ایرانی بگونه ای که قیمت تمام شده مناسب باشد و در عین حال از حداقل کیفیت لازم برخوردار باشد برای بافت فرش های تجاری باب این بازار کفایت می نماید بیشترین تمرکز تولیدکنندگان در زمینه چیدن رنگها باشد را تصاحب و البته تولید و عرضه فرش های ارزان قیمت وپست از طرف تولیدکنندگان ایرانی ضمن آنکه به نام قالی ایران ضربه میزند انتظارات بافندگان ایرانی را (به لحاظ لزوم تامین زندگی آبرومندانه برای آنان) فراهم نمی نماید.
ه) بافت: در بازار انگلیس قیمت فرش نقش بسیار عمده ای را ایفا می نماید ولی برای مصرف کنندگان خاص رجشمار بالا و براق بودن موضوع مهمی محسوب می گردد و برای فرشهای عتیقه نیز مشتریان زیادی در این کشور وجود دارد.

ایتالیا:
ایتالیا همواره یکی از سه کشور مهم واردکننده فرش دستباف از ایران بوده است. این کشور در سال 1981 معادل 737000 مترمربع به ارزش 58095 هزار دلار از کشورهای مختلف واردات فرش دستباف داشته که بالغ بر 50% آن از کشورهای پاکستان و ایران و مابقی به تریتب از کشورهای هندوستان و ترکیه و چین و افغانستان بوده است. در سال 1999 میزان واردات فرش به ایتالیا بالغ بر 2382607 مترمربع(معادل تقریباً 10% بازار جهانی فرش و 14% بازار فرش اروپا) بوده که قریب به 1462386 مترمربع از ایران و مابقی از کشورهای چین و پاکستان و هندوستان و ترکیه و ... تامین و این کشورها در ردیف های بعدی قرار داشتند. این کشور در سال 1384 از نظر وزنی 1/9% در بین خریداران فرش ایران درتبه سوم پس از آلمان و آمریکا و از نظر ارزشی با 6/8% پس از آلمان و آمریکا و امارات متحده عربی در ردیف چهارم قرار گرفته است.فی الواقع ارزش وزنی فرشهای صادره نزدیک به چهار برابر فرشهای صادره به امارات متحده است اما از نظر ارزشی امارات متحده عربی در رتبه بالاتر از ایتالیا قرار گرفته است. در هشت ماهه اول سال 85 سهم این کشور از صادرات فرش ایرانی به صورت وزنی معادل 5/1% و از نظر ارزشی معادل 4/9% بوده است و این بدین معنی است که بازار فرش این کشور نیز عمدتاً خواهان فرشهای تجاری است. در رابطه با بازار ایتالیا باید به این نکته توجه داشت که در بین کشورهای اروپایی از نظر سیاسی در حال حاضر ایتالیا مهمترین مناسبات را با کشورمان داراست لذا باید از این مناسبات سیاسی خوب در جهت توسعه صادرات فرش استفاده کرد.
قالیهایی که با هدف فروش در بازار ایتالیا بافته می شود باید دارای ویژگی های ذیل باشد:

الف) رنگبندی: مردم قسمت های شمالی این کشور عمدتاً طرفدار رنگهای تیره همانند سورمه ای و لاکی و شتری و... می باشند و در شهر های جنوبی از رنگهای زنده و شاد همانند کرم و صورتی و طلایی و سبز شفاف و ...را می پسندند.

ب) طرح: بر خلاف بسیاری از کشورها هنوز هم طرح های شلوغ و پر در این کشور بالاخص در مناطق شمالی طرفداران زیادی دارد. طرح های خلوت درمناطق جنوبی بیشترطرفدار دارد. به فرشهای عشایری تمامی مناطق ایران و همچنین طرح های اصیل کاشان و نائین و اصفهان و تمامی مناطق ایران علاقه مند هستند.

ج) ابعاد: فرشهای کوچک پارچه ومتوسط بالاخص ابعاد پرده ای و 6 متری مورد توجه این بازار می باشد.

د) بافت: خریداران فرش در این کشور به دو گروه طبقه بندی می شوند گروه خریداران خاص که عمدتاً طرفدار فرش عتیقه می باشند این فرشها باید علاوه بر طرح و رنگ باید دارای مواد اولیه مرغوب و بافت ویژه ای باشند. بخش قابل توجه و عمده مشتریان ایتالیا نیز کسانی هستند که عمدتاً رنگبندی فرش و تناسب آن با دکوراسیون و مناسب بودن قیمت را مد نظر قرار می دهند.

سوئد:

کشور پادشاهی سوئد با 449000 کیلومترمربع مساحت و با حدود 9 میلیون نفر جمعیت قریب به 3% از بازار فرش اروپا را به خود اختصاص داده است. این کشور در سال 1999 سیصد و هشتاد و نه هزار مترمربع واردات فرش داشته است که 136314 مترمربع از ایران ،149091 مترمربع از هند ،44523 مترمربع از پاکستان ،31105 مترمربع از چین ،9131 مترمربع از نپال ،3676 مترمربع از ترکیه و مابقی آن ازسایر کشورهای جهان بوده است.
این کشور در سال 1384 از نظر وزنی 8/1% و از نظر ارزشی 2/1% فرشهای صادراتی ایران را به خود اختصاص داده است. این وضعیت با 1/0% افزایش از نظر وزنی و ارزشی در هشت ماهه اول سال 85نیز برقرار بوده است. مطلبی که می بایست در مورد بازار سوئد در نظر گرفته شود: اولاً سوئد نسبت به دانمارک و نروژ همواره روابط اقتصادی و سیاسی بیشتری با کشورمان داشته است ثانیاً اینکه فرش ایرانی سازگاری عجیبی با اقلیم این کشور داشته و دارد. سوئدی ها از قدیم با فرش ایرانی مانوس بوده و این کشور یکی از مهمترین مراکز عرضه و فروش فرش های قدیمی است. خریداران فرش ایران در این کشور به دو گروه عمده تقسیم میگردند گروه اول نسل میانسال و کهنسال این کشور هستند که عمدتاً آنان که از طبقه اشراف و ثروتمندان هستند دنبال فرشهای قدیمی و کهنه اراک و بختیار و فراهان و همدان و قلتوق و هریس و فرشهای عشایری قشقایی و بلوچ می باشند این گروه از خریداران اگر چه تعدادشان اندک است ولی حجم منابع مالی که صرف اینکار می شود کم نیست. اما گروه دوم مصرف کنندگان فرش در این کشور جوانانی هستند که اعتقادی به فرشهای نفیس و گران ندارند و عمدتاً دنبال خرید فرش های تجاری هستند که از نظر قیمت مناسب بوده و البته دارای رنگبندی خوبی باشد. این بخش از سلیقه خریداران بازار دانمارک می بایست شدیداً مورد توجه تولیدکنندگان فرش در ایران باشد. با عنایت به موارد زیر مهمترین نکاتی به می بایست مورد توجه تولیدکنندگان فرش که می خواهند خود را به این بازار عرضه نمایند به شرح زیر است:

الف) رنگبندی: رنگ های خیلی تیره در این بازار جایگاهی ندارد رنگهای روشن بالاخص در مایه رنگبندی قالی قشقایی و رنگهای قدیمی و کلاسیک مورد توجه این بازار هستند.
ب) طرح: طرح های اصیل ایرانی بالاخص فراهان، ساروق، مشک آباد، محال، مشهد، اصفهان، تبریز، هریس، همدان، زنجان و فرش های عشایری مورد علاقه این بازار هستند. به طرح های تصویری و شکارگاهی علاقه ای نشان نمی دهند.
ج) ابعاد: ابعاد کوچک پارچه همانند قالیچه و کناره و پرده ای و بالاخره قالیهای مورد نیاز این بازار حداکثر 5-6 مترمربع می باشد چرا که منازل مردم این کشور نیز از زیر بنای کمی برخوردار است.
د) مواد اولیه: از دیدگاه خریدار و مصرف کننده سوئدی بهترین پشم مصرفی در قالیبافی پشم گوسفندان ایرانی است استفاده از پشم ضایعاتی یا پشم خارجی باعث از دست رفتن سهم ما از فرش کشور سوئد می گردد.
ه) بافت: برای خریداران قدیمی تکنیک بافت نسبتاً اهمیت دارد ولی خریداران جدید عمدتا موضوع قیمت و رنگبندی برایشان مهم است.

امارات متحده عربی:
کشور امارات متحده عربی با 83600 کیلومتر مربع و قریب به سه میلیون نفر جمعیت با ترکیب نژادی 45% هند و پاکستان و 25% عرب و 17% ایرانی و مابقی آن از سایر کشورها یکی از مهمترین مبادی ورودی و خروجی کالا به اقصی نقاط جهان است. این کشور از زمان استقلال (1971)همواره تلاش نموده یکی از قطب های تجاری خاورمیانه باشد و دقیقاً به لحاظ اتخاذ همین استراتژی توانسته رونق اقتصادی چشمگیری را در سالهای اخیر داشته باشد. ابوظبی و شارجه دو مرکز مهم تجاری این کشور می باشد. این کشور از نظر وزنی و ارزشی مهمترین خریدار فرشهای ایرانی در بین کشورهای اسلامی است و فی الواقع بخشی از گرانترین و نفیس ترین فرشهای ایرانی بالاخص از نظر کاربرد مواداولیه گرانقیمت به این کشور صادر می گردد. درسال 1384 از نظر وزنی 2/2% و ز نظر ارزش بالغ بر 9% صادرات فرشهای ایرانی به این کشور صادر شده است. در هشت ماهه اول سال 85نیز تقریباً به اندازه سال گذشته فرش های ایرانی به این کشور صادر گردیده است.کشور امارات متحده عربی نیز علاوه بر تامین نیاز داخلی می تواند یکی از کشورهای صادر کننده فرش ایرانی باشد.در مورد این کشور تذکر چند نکته ضروری است:
اولا بخش قابل توجهی از ایرانیان متمکن در این کشور زندگی می نمایند که نیازمند فرش ایرانی هستند. ثانیا در بین کشورهای حاشیه خلیج فارس امارات همواره روابط سیاسی و اقتصادی خوبی با ایران داشته و علیرغم ادعاهایی که بر سر مالکیت سه جزیره ایرانی داشته هیچگاه روابط دو کشور دچار تنش عمده ای نشده، ثالثاً خریدار فرشهایی است که سایر کشورهای رقیب توانایی عمده ای در عرضه این فرشها ندارند رابعاً عرضه کنندگان عمده فرش در این کشور ایرانی الاصل بوده و کافی است کمی احساسات ناسیونالیستی آنها تقویت گردد.
توصیه های ذیل به صادرکنندگان فرش به کشور امارات ضروری است:

الف) رنگبندی: رنگهای روشن و شاد بالاخص کرم و همه رنگهای متمایل به قرمز بالاخص لاکی مشهد و سورمه ای نیلی مورد توجه این بازار است.
ب) طرح: قالیچه های افشان ترنج قم ، طرح های نائین، تبریز ، گلدانی و درختی مورد تقاضای شهروندان اماراتی است همچنین از محدود کشورهای عربی است که به لحاظ جمعیت قابل توجه ایرانی که دارد فروش تابلو فرش نیز دارد.
ج) ابعاد: از این نظر تقریباً مشابه بازار فرش عربستان است فرشهای کوچک پارچه و متوسط و بزرگ پارچه در این بازار از مشتریان خوبی برخوردار است. فرشهای کوچک پارچه نفیس را معمولاً مهاجرین مرفه برای زندگی در آپارتمان نشینی و فرشهای بزرگ پارچه منجمله فرشهای 1000 تا 6000 متری جهت اماکن مذهبی و کاخهای سلطنتی مورد استفاده قرار می گیرد. تولیدکنندگان توجه داشته باشند که حتماً برای بافت فرشهای بالاتر از دوازده متر اول نسبت به اخذ سفارش اقدام و سپس تولید آن را شروع نمایند.
د) مواد اولیه: بیشتر به فرشهای ابریشمی علاقمندند چرا که این کشور فوق العاده گرم ومرطوب است بنابراین فرشهای چله ابریشم یا گل ابریشمی و بالاخص صد درصد ابریشمی مورد علاقه می باشند.
ه) بافت: دستبافته های نفیس و اعلا باب این بازار می باشد از ورود فرشهای پست یا تجاری ارزان قیمت باید جداً اجتناب نمود چرا که ورود هر فرش نامرغوب به این بازار جای یک فرش نفیس گرفته می شود.

لبنان:

کشور لبنان با 10452 کیلومتر مربع مساحت و قریب به چهار میلیون نفر جمعیت به عنوان سرسبزترین کشور خاورمیانه یکی از بازارهای مهم فرش دستباف است. 80% جمعیت این کشور لبنانی و مابقی فلسطینی و ارمنی و سوری و کرد می باشند همچنین از نظر مذهبی 40% مردم این کشور شیعه و 27% سنی و 16% مارونی و 7% دروزی و 16% ارتدوکس می باشند. بیروت به عنوان عروس خاورمیانه همواره یکی از قطب های مهم توریستی و گردشگری است. در خصوص کشور لبنان نیز باید چند نکته را مد نظر داشت اولاً اینکه مردم این کشور به ایرانیان علاقمندی خاصی دارند و شاید در بین کشورهای اسلامی بیشترین نفوذ را در این کشور داشته باشیم. ثانیاً همانطور که گفته شد صنعت توریسم در کشور لبنان بالاخص بیروت از جایگاه ویژه ای برخوردار است لذا این کشور نیز همانند امارات متحده عربی می تواند مبدا خروج فرش به بسیاری از کشورهای اروپایی باشد ثالثاً بسیاری از مردم لبنان به منظور کسب در آمد به کشورهای دیگر بالاخص کشورهای اروپایی مهاجرت و سپس جهت هزینه کرد آن به کشور خود مراجعه می نمایند.سهم لبنان از فرشهای صادراتی کشورمان از نظر وزنی در سال 84 در ردیف کشورهایی همانند سوئد 9/1% ولی از نظر ارزشی معادل 4/2% یعنی تقریباً معادل فرانسه بوده است و البته مستحضرید که نفوذ سیاسی فرانسه بر کشور لبنان نیز کم نیست. در هشت ماهه اول سال 85 به لحاظ بحران های سیاسی حاکم واردات فرش به این کشور کاهش داشته است در نتیجه واردات فرش ایرانی به این کشور نیز از نظر وزنی 1/1% و از نظر ارزشی معادل 3/1% فرشهای صادراتی ایران می باشد. فرش استان خراسان رضوی بالاخص فرشهای کردی و بلوچی جایگاه ویژه ای در بازار این کشور دارد بنابراین می تواند یکی از بازارهای هدف تولیدکنندگان و صادرکنندگان این استان باشد.
مهمترین مواردی که در خصوص بازار لبنان می بایست مورد توجه صادرکنندگان فرش قرار گیرد به شرح زیر است:
الف) رنگبندی: رنگهای تیره و ملایم بالاخص در مایه های لاکی و کرم و سورمه ای و قرمز جگری و روناسی و رنگ های آفتاب خورده مورد توجه این بازار است.
ب) طرح: لبنان را باید یکی از مهمترین بازارهای فرش عشایری اعم از بلوچ و کرد و قشقایی و ترکمن نامید علاوه بر آن طرحهای لچک ترنج و افشان مشهد و نایین و تبریز و همچنین قالیچه ها و قالیهای قدیمی و اصیل ایرانی مورد توجه این بازار است.
ج) ابعاد: بازار لبنان عمدتاً خواهان فرشهای کوچک پارچه شامل قالیچه و کناره و ذرع و نیم و پرده ای و گلکی است کم و بیش فرشهای شش متری نیز تقاضا دارد ولی برای فرشهای بالاتر از دوازده متر بندرت تقاضا وجود دارد.
د) مواداولیه: فرشهای عشایری صد درصد پشمی مورد توجه قرار میگیرند در مورد فرشهای شهری به نظر میرسد استفاده از پشم مرغوب ایرانی مزیت محسوب می گردد.
ه) بافت: مشتریان فرش دستباف در لبنان نیز به دو گروه تقسیم می شوند بخش قابل توجهی از مردم لبنان به بافت فرش اهمیتی نداده و بیشتر قیمت برایشان مهم است ولی گروهی از ثروتمندان و طایفه متمول این کشور خواهان فرشهای ظریف باف و بارجشمار بالا هستند.

کانادا :
کانادا با 610/970/9 کیلومتر مربع دومین کشور بزرگ جهان اما از نظر جمعیت با حدود پنج میلیون نفر جمعیت که عمدتاً از نژادهای فرانسوی و انگلیسی و آلمانی و ایتالیا و چینی می باشد سی و دومین کشور جهان محسوب می شود. زبان رسمی این کشور انگلیسی و فرانسوی است و 5/83% از جمعیت آن را مسیحی ها ومابقی را یهودی ها و مسلمانان و بوداییان و هندوها تشکیل می دهند. یکی از عوامل مهمی که باعث گردیده این کشور از واردکنندگان عمده فرش ایرانی گردد تحولات بازار ایالات متحده آمریکا بود. صادرات فرش ایرانی به این کشور در سال 1980 میلادی حدود پنج هزار متر مربع بود که به دنبال تحریم اقتصادی امریکا در عرض چهار سال واردات فرش ایران به کانادا جهت صادرات مجدد به آمریکا بطور چشمگیری افزایش پیدا کرده است این موضوع باعث گردید که در عرض کمتر از ده سال واردات فرش ایرانی به این کشور رشدی سی برابر داشته باشد و به 150000 متر مربع برسد در سال 1992 بالغ بر 249000 متر مربع فرش ایرانی به کانادا صادر شد و پس از هندوستان با 5/41% و چین با 5/24% با 7/18% در جایگاه سوم قرار گرفت و پاکستان با 7/14% و ترکیه با 1% را پشت سر گذاشت. نیل کی موران سردبیر مجله فرش دستباف کانادا سه عامل مهم این رشد شگفت انگیز را آگاهی صادرکنندگان فرش دستباف ایرانی به ضرورت گشایش بازارهای جدید برای فروش فرش به دلیل محدود بودن تقاضا در کشورهای اروپایی و مهاجرت تعداد کثیری از ایرانیان به کشورهای امریکای شمالی در سالهای پس از انقلاب (منجمله خانواده های مجتهدی و ضیایی و ضیا خسرو شاهی و برادران قیصری و ---- و خانواده کورهانی و بالاخره دانش آموختگان ایرانی) و بالاخره تحریم اقتصادی ایران توسط دولت ریگان میداند (مجله دنیای فرش شماره 17 ،سال سوم بهمن ماه 1374) برگزاری نمایشگاه تورنتور در این کشور بجای نمایشگاه آتلانتا نتیجه این عوامل سه گانه است. اکنون از عوامل سه گانه فوق صرفاً یک عامل برطرف گردیده ولی دو عامل دیگر کماکان با قوت بیشتری پا برجاست، بهمین دلیل است که کانادا در سال 84 از نظر وزنی 1/5% و از نظر ارزشی 5/3% صادرات فرش ایرانی را بخود اختصاص دهد، در هشت ماهه اول سال جاری نیز از نظر وزنی 6/4% و از نظر ارزشی 4/3% صادرات فرش ایرانی را بخود اختصاص داده است. مقایسه سهم وزنی و ارزشی فرش های صادراتی نشاندهنده آن است که موضوع قیمت برای مردم این کشور حائز اهمیت است و بخش قابل توجهی از فرشهای صادراتی به این کشور باید فرشهای تجاری با قیمت مناسب باشد. مهمترین ویژگیهای بازار فرش کانادا عبارتست از:
الف) رنگبندی: نسل قدیمی عمدتاً به رنگهای مرده و مات در سایه های لاکی و سورمه ای و کرم علاقمندند ولی خریداران جوان خواهان هماهنگی فرش با رنگ پرده و مبلمان منزل هستند.
ب) طرح: طرح های افشان و لچک ترنج اصفهان و قم و نایین و ریزه ماهی بیرجند انواع طرح های گل درشت و خلوت افشان شاه عباسی خاص خریداران جوان این کشور می باشد.
ج) ابعاد: تمامی سایزها و اندازه ها بالاخص پرده ای و شش متری مورد نیاز می باشد.
د)  مواد اولیه: استفاده از پشم ایرانی توصیه می گردد.
ه) بافت: صرفاً برای خریداران مسن و طبقه مرفه جامعه کانادا مهم است و جوانترها بیشتر به رنگبندی اهمیت می دهند.

دانمارک :
کشورپادشاهی دانمارک با 43094 کیلومتر مربع و قریب به شش میلیون نفر جمعیت که اکثریت قریب به اتفاق آنها از نژاد دانمارکی و از نظر مذهبی نیز مسیحی هستند، یکی از کشورهای منطقه اسکاندیناوی است که پس از سوئد دومین رتبه واردات فرش ایران را داراست. این کشور در سال 1999 میلادی معادل 28/1% از وادرات فرش دستباف به اتحادیه اروپا را بخود اختصاص داده و قریب به 208201 مترمربع واردات فرش دستباف داشته است که ایران با 95677 مترمربع در رتبه اول و هندوستان با 63818 مترمربع و پاکستان با 28579 مترمربع و ترکیه با 11917 مترمربع و چین با 1711 مترمربع در رتبه های بعدی قرار داشته اند. این کشور در سال 1384 از نظر وزنی 3/2% و از نظر ارزشی 9/1% فرشهای صادراتی ایرانی را به خود اختصاص داده است. روابط کشورمان از نظر سیاسی و اقتصادی در چند سال اخیر فراز و نشیب زیادی داشته است و نسبت به سوئد از تزلزل بیشتری برخوردار بوده است. در هشت ماهه اول سالجاری سهم این کشور از فرشهای صادراتی ایران از نظر وزنی 2% و از نظر ارزشی 9/1% می باشد.باعنایت به اینکه در این کشور نیز مدتهاست که بالاخص در بین جوانان فرش دستباف از کالای سرمایه ای به کالای مصرفی تغییر یافته است لذا در این کشور نیز با دو گروه مصرف کننده مواجه هستیم. گروه نخست افراد میانسال و پیر هستند که خواهان فرشهای نفیس هستند و علاوه بر رنگبندی و طرح و نقشه خوب خواهان اصالت و کیفیت بافت آن هستند اما از دیدگاه گروه دوم که گروه غالب خریداران فرش دستباف ایرانی هستند فرش خوب فرشی است که ظاهر خوبی داشته باشد. موضوع دیگر آنکه در بازار دانمارک نیز فرشهای قدیمی جایگاه خاص خود را دارند.
مهمترین ویژگی های بازار فرش دانمارک این است که رنگ های بسیار تیره را دوست دارند.

منبع: www.persiancarpetassociation.com