آسيب شناسی هنجاری فرش دستباف ايران

_ فرش های روزينی و جل اسب

 به سبب آنکه در دوران گذشته انواع چها رپايان وسيله ای ارزشمند برای حمل و نقل افراد و کالاها بوده اند ، از اينروی جل و روزينی نيز همواره بعنوان وسيله ای مهم برای زيبا و راحت سازی بخشی از يراق آلات اين چهار پايان مورد توجه ويژه بوده است.

خصوصا آنکه اين چهار پايان علی الخصوص اسب ها علاوه بر حمل ونقل وحضور موثر در رزمگا ه ها و چاپارخانه ها ، نقشی فراتر داشته و وسيله ای برای تفاخر و تظاهر شاهان و بزرگان بودند ، لذا به تبع آن آرايش ظاهری آن ها نيز اهميتی دوچندان داشته وهمين نياز همواره موجب انگيزه هايی قوی برای توليد جل اسب ها و روزينی های هنری و زيبايی برای استفاده  و آراستن اسب ها بوده است که نشان آنها را درنگاره های مينياتوری می توان بوضوح  مشاهده نمود (عکس شماره 8 ) و موارد نادربجا مانده از اين جل ها و روزينی ها بعنوان شواهدی تاريخی بر اين مدعا ،  امروزه  زينت بخش موزه ها و گالری ها در اقصی نقاط جهانند.

- فرش های درباری

از دورانی که تاريخ بطور مکتوب ضبط وثبت نموده است همواره شرحی از فرش های بسيار نفيس و گرانقيمت نقل شده است که زينت بخش دربارها و بارگاه ها ، و موجب فخر سلاطين و شاهان بوده اند.
فرش هايی همانند بهارستان و باغ بهشت و امثالهم که مع الاسف تنها يادگار بجا مانده از آنها سطوری در ميان کتب و نوشته جات تاريخی است، لکن خوشبختانه وجود نمونه هايی از قالی های بسيار نفيس  دوران صفوی ونمونه های بعد از آن تا به امروزه مويد اين واقعيت است که قالی های درباری بعنوان بخشی مستقل و مکمّل ، همواره درعرصه فرش ايران حضور داشته وآئينه ای تمام نمای ازهنرطرح ونقش و صنعت قالی بافی ايران بوده اند که مشخصات بارزآنها درگذشته زرين وابريشمين وگاه حتی مرصع بودن و زينت يافته به ابياتی ازاشعار شعرای نامی بوده که درسايزهای بزرگ  وغير معمول با بهترين مواد و مصالح وزيبا ترين طرح ها به جهت ارضاء نياز بخشی ازجامعه توليد شده اند. اين بخش ازفرش های نفيس امروزه هرچند تعلق خود را ازعنوان درباری بريده اند لکن هنوز هر چند بطور معدود و محدود تحت عنوان فرش های نفيس هنوز جايگاه خود را درعرصه توليد وعرضه حفظ نموده و نيازعلاقمندان را ارضاء می سازد.